معمولاً والدین در برخورد با کودک لجباز دچار مشکل میشوند، زیرا این کودکان به راحتی حاضر به پذیرفتن شرایط دیگران نیستند. همین موضوع باعث شده تا بسیاری از پدر و مادرها در جستجوی روشهایی اصولی و ثمربخش برای تربیت فرزندان لجباز خود باشند. راهکارهایی اصولی ازجمله مذاکره کردن، دادن حق انتخاب، همکاری کردن و… برای تربیت این کودکان وجود دارد که در ادامه توضیح داده خواهند شد. بااینحال درصورتیکه شدت رفتارهای کودک به حدی است که از کنترل والدین خارجشده، بهتر است با متخصصان در حوزه مشاوره و روانشناسی کودک مشورت شود. برای دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.
منبع : برخورد با کودک لجباز چگونه باید باشد؟
فرق بین برخورد با کودک لجباز و مصمم
در ابتدا باید مشخص کرد که پافشاریهای کودک ناشی از مصمم بودن او است یا لجبازی. برای این کار میتوان از کمکهای مشاورین استفاده کرد و احتمال ابتلای کودک به اختلال نافرمانی مقابلهای را بررسی کرد.
ویژگیهایی مثل مصمم بودن و سرسختی در کودکان به آنها برای رسیدن به موفقیت بسیار کمک میکند بنابراین نباید با این ویژگیهای مثبت به عنوان لجبازی و رفتاری اشتباه برخورد کرد.
برای مثال، کسانی که برای موفق شدن در کاری از خود سرسختی و استقامت نشان میدهند، لجباز بهحساب نمیآیند. معمولاً سرسختی بااراده قوی و قاطع بودن در یک مسیر همراه است و نشان میدهد که فرد دشواریهای راه را میداند و در مقابل آنها ایستادگی میکند. در مقابل لجبازی از روی خامی و نداشتن آگاهی است. کودکان لجباز صرفاً به ستیزهجویی و پافشاریهای بیجا میپردازد و این کار را از سر خودخواهی و خودمحوری انجام میدهند.
آشنایی با خصوصیات کودک لجباز
قبل از برخورد جدی با کودک لجباز باید ابتدا با خصوصیات و علت رفتارهای لجبازانه آنها آشنا بشوید. ازجمله اصلیترین مشخصههای این کودکان به شرح زیر است. پیشنهاد میشود حتما مقاله آموزش پدر و مادر را نیز بخوانید.
- تمایل به داشتن استقلال در این افراد بیشتر از همسالان خود است.
- این کودکان علاقه به مستقل بودن را با تندخویی و بهصورت افراطی از خود نشان میدهند.
- نیاز زیادی به موردتوجه قرار گرفتن از جانب دیگران دارند.
- کجخلق و دمدمیمزاج هستند.
- ترجیح میدهند کارها را به روش خود انجام دهند و توصیه دیگران چندان اهمیت نمیدهند.
- نگاه بالا به پایین و رفتار رئیس مآبانه دارند.
نحوه برخورد با کودکان لجباز
حفظ آرامش در مقابل کودک لجباز
مهمترین نکته در برخورد با کودک لجباز حفظ آرامش و خونسردی است. درصورتیکه مهارت کنترل خشم نداشته باشید، یک گفتگوی ساده را با راحتی تبدیل به دعوایی شدید خواهید کرد. باید به یاد داشته باشید که شما یک والد بالغ هستید و فرزندتان یک کودک نابالغ است؛ بنابراین انتظار میرود شما بتوانید کنترل اوضاع را به دست بگیرید. در برخورد با کودک لجباز تلاش کنید با صبر و حوصله سخن گفته و به نتایج معقولانهای برسید. حفظ آرامش روانی و استفاده از منطق در گفتگو باعث میشود فرزند شما نیز بهتدریج دست از لجبازی بردارد و از شما تقلید کند.
شنونده حرف های کودک باشید
در هر تعاملی لازم است هر دو طرف به سخنان یکدیگر گوش دهند. این گوش دادن باید فعال و همراه با واکنشهای بهموقع باشد تا تأثیر خود را در ارتباطها بگذارد. درصورتیکه کودک احساس کند شما بیتوجه به حرفهای او هستید، حالت دفاعی به خود گرفته و همین رفتار را نیز با شما خواهد داشت. در این زمان است که بازهم واکنشهای لجبازانه او رخ خواهند داد؛ بنابراین لازم است ابتدا هردو طرف مهارتهای گوش دادن فعال را در خود پرورش دهند.
با کودک خود صمیمی باشید
هر کودکی به طور ذاتی عشق و محبتی از والدینش در قلبش حس میکند. حال تصور کنید که دوست او نیز باشید، مسلما اینگونه تاثیر بیشتری از شما خواهد گرفت. او ذاتا به دنبال این دوستی و صمیمیت نیز خواهد بود بنابراین یکی از راه های برخورد با کودک لجباز برقراری یک رابطه صمیمانه و دوستانه با اوست. برای این که مانند یک دوست از او بخواهید لجبازی اش را کنار بگذارد، در این مواقع در کنار او بنشید (نه در مقابل اش) و با کلامی مهربانه و آرام با ون در مورد تصمیم و کارش صحبت کنید. توجه داشته باشید صمیمیت با کودکان نیاز به صرف انرژی و وقت دارد و به عنوان پدر و مادر بهتر است برای داشتن این نوع صمیمیت انرژی بگذارید.
به فرزندتان حق انتخاب بدهید
شاید فکر کنید کودکان نمیتوانند به مانند بزرگسالان فکر کنند و از موقعیت تحلیل منطقی داشته باشند. در حالی که بسیاری از کارکردهای شناختی ما از دوران کودکی وجود داشته است. یکی از خواستههای اساسی هر کدام از ما داشتن حق انتخاب است. بنابراین کودکان نیز به طور ذاتی از امر و نهی بیزارند و تمایل به انجام کارهایی دارند که خودشان آنها را انتخاب کردهاند (هر چند که انتخابهایشان ممکن است درست نباشد). پس وقتی به کودکتان میگویید ” باید ساعت 10 در رختخوابت خواب باشی”، لجبازی و مخالفت او را برانگیختهاید.
بنابراین جملات خود را به نحوی بیان کنید که حق انتخاب را به کودک بدهید. برای مثال به جای جمله بالا بگویید “همه بچههای همسن تو میدونن که باید ساعت 10 بخوابن تا سالم باشن، برای اینکه بخوابی میخوای چه قصهای برات بخونم؟” و یا یکی دیگر از راه های موثر در برخورد با کودک لجباز مشخص کردن یک بازه زمانی برای انجام کاری است. میتوانید به او مسئولیتی را واگذار کنید و برای انجامش زمان بدهید. برای مثال به او بگویید “دو ساعت دیگه نهار حاضر میشه تا اون موقع لباس هایت را از روی زمین جمع کن”.
همکاری کردن راهی موثر در برخورد با کودک لجباز
برای اینکه کودک را به انجام کاری تشویق کنید، میتوانید خودتان هم در انجامش، او را همراهی کنید. برای مثال اگر کودک علاقهای به جمعکردن وسایلش ندارد، اول خودتان شروع به جمعکردن کنید و یک بازی سرگرمکننده برایش مهیا کنید. میتوانید به او بگویید کسی که زودتر جمع کند برنده است. این همکاری کردن و بازی کردن با کودک کمک میکند تا لجبازی او را تا حد زیادی کاهش پیدا کند.
با کودک لجباز خود گفتگو کنید
اگر فرزندی لجباز دارید، مسلما او علتی در پس این رفتار او وجود دارد که فهمیدن آن به شما کمک میکند تا این مساله را راحتتر حل کنید. صحبت کردن با کودک سادهترین کاری است که میتوانید برای فهمیدن علت لجبازی او بکنید. استفاده از مذاکره و گفتگو در برخورد با کودک لجباز به او نشان میدهد که شما برای او ارزش قائل هستید. برای مثال اگر کودک شما دائم برای خوردن شکلات لجبازی میکند، به جای اینکه به او فقط جواب نه بدهید و یا با داد و بیداد او را منع کنید، با او در این باره گفتگو کنید و علت مخالفت تان را بیان کنید سپس از او علت لجبازی و نپذیرفتن حرفیتان را بپرسید، این گونه او بجای لجبازی مجبور به تفکر و دادن پاسخهایی منطقی میشود.
جو خانه را آرام نگه دارید
معمولا در خانوادههایی که پدر و مادر به هم احترام نمیگذارند و یا دائم در حال بحث هستند، کودکان آنها نیز دچار تنش و اضطراب هستند. این دست کودکان ناراحتی خود را با رفتارهای لجبازانه و مخالفت با خواستههای پدر و مادر نشان میدهند. اغلب این رفتارها را هم کودک از پدر و مادرش به هنگام بحثها یاد گرفته است. بنابراین نبود آرامش در خانه تاثیر منفی زیادی روی رفتار فرزندتان دارد که باید قبل از برخورد با کودک لجباز تان آن را بیش از هر چیز مد نظر قرار بدهید.
شخصیت کودک را زیر سوال نبرید
متاسفانه گاه پدر و مادرهایی را میبینیم که یک رفتار ناشایست فرزندشان را به تمام شخصیت و یا کارهای طی روز او نسبت میدهند. این یکی از مخربترین رفتارهایی است که والدین در مقابل فرزندشان میتوانند انجام دهند. اگر احساس میکنید که فرزند لجباز و حرف نشنویی دارید، تعداد رفتار لجبازانه او را در طول روز بشمارید، اگر بیش از سه بار نبود، پس در حال بزرگ نمایی هستید. پس در این شرایط باید نگرش خود را تغییر دهید و کمی در برابر فرزندتان انعطاف به خرج دهید.
رفتار های خوب او را تقویت کنید
اگر میخواهید در برخورد با کودک لجباز خود تغییرات را حفظ و پایدار کنید، باید رفتارهای مثبت فرزندتان را نیز تقویت کنید. به یاد داشته باشید که تغییر به یکباره اتفاق نمیافتد، پس باید صبور باشید و برای پایدار شدن رفتار خوب کودکتان او را تقویت کنید. پاداشها باید متناسب و به موقع باشند. هر چه تعداد رفتارهای مثبت فرزندتان بیشتر شد بین دادن پاداشها فاصله بیاندازید تا تاثیرشان از بین نرود.
برای دریافت مشاوره در زمینه کودک میتوانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.